Czterdzieści lat po premierze „Shoah" powracamy do filmu, który na zawsze zmienił sposób, w jaki mówimy o Zagładzie. „Nie miałem nic poza pustką. Shoah Lanzmanna / All I Had Was Nothingness" w reżyserii Guillaume’a Ribota to hipnotyczny, poruszający hołd złożony Claude’owi Lanzmannowi i jego tytanicznej pracy. Złożony z niepublikowanych dotąd materiałów, pamiętników i wywiadów z samym twórcą, film odsłania kulisy powstawania jednego z najważniejszych dzieł w historii kina.

Hipnotyczny i od pierwszych scen chwytający za gardło hołd złożony Claude’owi Lanzmannowi i jego tytanicznej pracy. Guillaume Ribot sięgnął po 220 godzin niewykorzystanego materiału filmowego, jaki pozostał Lanzmannowi po 11 latach kręcenia monumentalnego dzieła. Narrację oddał samemu reżyserowi - stanowią ją wyłącznie fragmenty pamiętników i udzielanych wywiadów. Możemy więc obserwować rozterki Lanzmanna, targanego wątpliwościami i niepewnego, dokąd zaprowadzi go ta praca, starania o fundusze na kontynuowanie filmu i „kuchnię” jego powstawania, włącznie z technicznymi przygotowaniami do potajemnego nagrywania wyznań uczestnika zbrodni. Sam Ribot nazwał swoje dzieło policyjnym śledztwem w sprawie historii, w którym bohater krok po kroku dociera do zrozumienia, czym była Zagłada. W filmie powracają najbardziej znane postaci z arcydzieła Lanzmanna - fryzjer z Treblinki Abraham Bomba, kolejarz z Auschwitz Henryk Gawkowski czy Szymon Srebrnik, pokazujący jak śpiewał dla oficera SS w Chełmnie nad Nerem.

Tytułowa „pustka” odnosi się zarówno do szokującego braku na przełomie lat 70. i 80. materialnych śladów w miejscach, gdzie dokonał się Holokaust, jak i do doświadczenia kręcenia filmu, „którego tematem będzie sama śmierć”. Seans obowiązkowy!

Po seansie zapraszamy na rozmowę zatytułowaną „Moc świadectw”, poświęconą roli dokumentalistów i świadków w mierzeniu się z doświadczeniami przemocy, wojen, ludobójstw i kryzysów humanitarnych. Porozmawiamy o procesie zbierania świadectw, pracy z historią mówioną oraz o wyzwaniach związanych z obcowaniem z trudnym materiałem. Jednym z kluczowych wątków będzie także bezradność, która towarzyszy konfrontacji z cierpieniem. Czy rozmowa może być strategią na przełamanie bezradności? Czy świadectwa mają moc zmieniania rzeczywistości? Zapraszamy do wspólnej refleksji.

Rozmówczynie i rozmówcy: Dariusz Bugalski, Małgorzata Wosińska, Tomasz Łysak, prowadzenie Marta Perchuć-Burzyńska (TOK FM).

https://youtu.be/D7Hoc80gfMA

Berlinale IFF, Telluride Film Festival, Festival Lumiere, MDAG FF, Toronto Jewish FF, San Francisco JFF, UK Jewish FF, Buenos Aires International Festival of Independent Cinema, Sydney IFF

08-11-2025 17:00, Muzeum POLIN

Język: francuski, angielski, niemiecki, polski, hebrajski   Napisy: polskie, angielskie